ÇANAKKALE’Yİ GEZDİLER

BİLİM SANAT MERKEZ ÖĞRENCİLERİ ÇANAKKALE’Yİ GEZDİLER

Kırıkkale bilim sanat merkezi öğrencileri Kırıkkale Tren Garı karşısı MKE Parkı’ndan hareket ettiler,Çanakkale’ye ulaştılar.Feribot ile Mustafa Kemal ‘in karargâhı olan Eceabat’a geçtiler. Okul tarafından yapılan Çanakkale gezisinde okul öğrencileri duygulu anlar yaşadılar. Okul idaresi ise öğrencilere gezdikleri yerleri anlattılar .

Eski adı Maydos olan bu şirin ilçemiz, Çanakkale muharebe alanı ilk ziyaret noktamız oldu. 1934 yılında ismi burada şehit düşen ilk Türk komutanı Halil Ece Bey’e atfen “Eceabat” olarak değiştirilmiştir. Savaş yıllarında bir süre Yarbay Mustafa Kemal burada “Maydos Bölge Komutanlığı” görevini üstlenmiştir. Eceabat-Kilitbahir arasında Çamburnu Kalesi ve İsimsiz Yüzbaşı Şehitliği, Ağadere ve İsimsiz Topçu Yüzbaşı Şehitliği, İstihkâm Yüzbaşı Tahir Bey Anıtı, Değirmen Burnu Tabyası, Dur Yolcu, Kaşıklı Dede (İsimsiz Şehitler) ziyaret noktaları mevcuttur.Değirmen Burnu Tabyası’nın arkasındaki tepenin yamacında Necmettin Halil Onan’a ait “Dur Yolcu” şiirinin ilk iki mısrası ile iki figürden oluşur. Mehmetçik ve meşale figürü ile mısralar 1960 yılında bölgedeki garnizonda asteğmen olarak görevini yapan Seyran Çebi tarafından yapılmıştır. Kilitbahir Kalesi ve hemen karşısında bulunan Çimenlik Kalesi (Kala-i Sultaniye: Sultan Kalesi) Mimar Murat Ağa tarafından Fatih Sultan Mehmet Han zamanında yaptırılmıştır. Kilitbahir Kalesi’nin (Kilid-ül-Bahir: Denizin Kilidi) havadan görünümü genelde yonca yaprağına benzetilirse de “asma kilit” şeklindedir. Denizin kilidi anlamındaki ismini buradan geliyor. Burada birbirine yakın üç tabya yer alıyor. Namazgâh Tabyası, Hamidiye Tabyası, Mecidiye Tabyası. Namazgâh Tabyası Çanakkale Boğazı’nda yapılan ilk ve en büyük tabyadır. 18 Mart 1915 günü yapılan boğaz harbi sırasında Yarbay Mehmet Zekeriya Bey’in komutanlığını yaptığı bu tabyamız İtilaf donanmasının başlıca hedeflerinden biri olmuştur. Hamidiye Tabyası üç bonet ve iki top platformundan oluşuyor. Bonetler üstü toprak kaplı, doğal çevreye uygun, iç kısmı kesme taşlarla kaplanmış genelde cephanelik, kimi zaman da asker koğuşu olarak kullanılmış kare veya dikdörtgen planlı odalardan oluşan yapılardır. Mecidiye Tabyası’nda Yüzbaşı Mehmet Hilmi, Seyit Onbaşı ve Er Niğdeli Ali’nin birer temsili maketi yapılmıştır. O gün Seyit Onbaşı ve arkadaşları Türk milletinin var olma azmini ve inancını tarihe altın harflerle yazdırmışlardır. Şahıslarında bütün şehitlerimizi rahmet ve minnet ile yâd ediyoruz. Bu yiğit Anadolu erenleri 240/35 mm’lik topun 140, 190, 215 kg. ağırlığındaki mermilerini sırtlayarak ateşin devamını sağlayarak savaşın kaderinde önemli rol oynamışlardır. Mecidiye Tabyası ile Çanakkale Şehitler Abidesi arasında; Feyzi Efendi Mezarı, Havuzlar Şehitliği, Mesudiye Bataryası, Soğanlı Dere Vadisi, Melek Hanım Çiftliği, Soğanlı Dere Şehitliği, Şahin Dere Şehitliği, Teğmen Mustafa Efendi’nin Mezarı, Alçıtepe Şehitliği yer almaktadır.Hisarlık Tepe üzerinde 1954-1960 yılları arasında 37 proje arasından seçilen Doğan Erginbaş ve İsmail Utkular’a ait eser olan Göğe Uzanan Mehmetçik Anıtı yarımadanın her yerinden göründüğü gibi gelip geçen gemilere bu vatan topraklarının sahipsiz olmadığını gösterir. 41.70 metre yüksekliğinde kara planlı, dört ayaklı olarak yapılmıştır. Hisarlık Tepe’nin sağ tarafı Morto Koyu’dur. 25 Nisan 1915 tarihinde başlayan kara savaşlarında 26. Alay 2.Tabur 8.Bölük (sayıları yaklaşık 80 kişi) burada 750 kişilik İngiliz taburuna karşı kahramanca savaşmışlardır.Gelibolu’nun kalkanı olan Seddülbahir Kalesi (Denizin Setti Kalesi) 1660 yılında yaptırılmıştır. Çanakkale Deniz Savaşlarında ilk saldırının yapıldığı yer burasıdır (19 Şubat 1915). Seddülbahir Kalesinin sağ tarafı Ertuğrul Koyu’dur. 9.Tümen, 26. Alay, 3.Tabur Binbaşı Mahmut Sabri komutasında toplam 1300 kişiden ibaret idiler ve 10.Bölük’ten Yahya Çavuş şahsında burada anıtlaştılar. Birçoğunun ismi bilinmez kahramanlarımız, 25-26 Nisan gecesi yoğun topçu desteğine sahip İngiliz-Fransız askerlerini 32 buçuk saat boyunca bu bölgede tutmayı başarmışlardır. İngilizler daha harekâtın başlangıcında kaybettikleri bu 32 buçuk saati, Çanakkale Kara Savaşları’nın sürdüğü 8 ay boyunca hiçbir zaman telafi edememişler ve ilk hedefleri olan Alçıtepe’ye asla ulaşamamışlardır. İşte Yahya Çavuş Şehitliğinde savaşın kaderini değiştiren bu yiğit askerlerimiz yatmaktadırlar. Seddülbahir Kalesi ile 57.Alay Şehitliği arasında: Ertuğrul Tabyası, Gözcü Baba Tepesi, Ay Tepe, Tekke Koyu, İkiz Koyu, Son Ok Anıtı, Sargıyeri Şehitliği, Nuri Yamut Anıtı, Kel Tepe, Anzak Koyu, Hain Tepe, Arıburnu, Mehmetçiğe Saygı Anıtı, Karayörük Deresi Şehitliği, Kanlı Sırt, Kırmızı Sırt, Merkez Tepe, Yarbay Hüseyin Avni Bey ve Çataldere Şehitlikleri, Yüzbaşı Mehmet Şehitliği, Bomba Sırtı ve Kesik Dere Şehitliği yer almaktadır.Muharebelerin sembol alayı 57. Alay Şehitliğinde bu alayımızın şehit düşen 1868 neferi tespit edilmiştir. Şehitliğimiz Kaba Tepe-Conkbayırı yolu kenarında, Bomba sırtının kuzeyinde yer alır. Yine bu bölgeye yakınında Türk Askerine Saygı Anıtı, Cesaret Tepe ve Mehmet Çavuş Anıtı, Yüksek Sırt, Serçe Tepe, Kılıç Bayırı, Düz Tepe, Talat Göktepe Anıtı yer almaktadır.Atatürk’ün geri çekilen askerlere rastladığı yer olan Conk Tepesi’nde “süngü tak, yere yat.” emiri savaşın kazanıldığı anlardan biri olarak kabul edilir. 261 rakımlı tepede bulunan Conkbayırı Mehmetçik Parkı Kitabeleri burada yaşananları ziyaretçilere anlatan dilsiz rehberlerdir. Anıt Allah’a açılmış bir elin parmaklarını sembolize eder. Muharebenin dönüm noktası olan ve Mustafa Kemal Atatürk’ün sevk ve idare ettiği Conk Tepesi ve Atatürk’ün saatinin parçalandığı yer Conkbayırı Atatürk Anıtı ziyaret ettiğimiz son yer oldu. Conkbayırı sonrasında Üsteğmen Nazif Çakmak Şehitliği (Mareşal Fevzi Çakmak’ın kardeşi), Besim Tepeler, Abdal Geçidi, Kocaçimen Tepesi, Su Yatağı, Topçular Sırtı, Kemal Yeri, Kaba Tepe Simülasyon Merkezi, Kocadere Hastahane Şehitliği, Büyük Anafarta Şehitliği, Yusufçuk Tepe Kitabeleri, Kireçtepe Jandarma Şehitliği, Büyük Kemikli Burnu Kitabesi, Balıkçı Damları yer almaktadır.Ziyarette bulunduğumuz Gelibolu Tarihi alanı 19 Şubat 1915- 9 Ocak 1916 tarihleri arasında gerçekleşen Çanakkale Savaşları’nın çarpıcı izlerini barındırır. Bugün dünya barışının önemli sembol alanlarından biridir. Birinci Dünya Savaşı’nın bir cephesi olmanın ötesinde dünya tarihinin en önemli zaferlerinden birinin kazanıldığı tarihi bir savaş alanıdır. Sayılarını, isimlerini tam olarak bilemediğimiz şehitlerimizi bağrında taşımaktadır. Mustafa Kemal ATATÜRK ve silah arkadaşlarının önderliğinde kurulan son devletimiz olan TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ’nin bir önsözüdür.İkinci gün ise kurduğumuz son imparatorluk olan OSMANLI DEVLETİ’nin ilk büyük merkezi Bursa ziyaret edilmiştir. Osman ve Orhan Gazi Türbeleri, Ulu Camii, Emir Sultan Camii, Yeşil Türbe ve Cumalıkızık Köyü gezilmiştir.

İbrahim Akpınar

. . . .